Kunst in de kerk

Het altaarmeubilair.
Het 'ter kerke' gaan in "De Hoeksteen" was voor de Swifterbantse gemeenschap aanvankelijk een niet te onderschatten opgave. Alleen al vanwege het feit dat er 3 kerkgemeenschappen onder één dak gingen. En dan was er natuurlijk het financiële aspect.

Het meubilair mocht om die reden dan ook niet te veel kosten. Er werd naarstig gezocht en... gevonden. Een hobbyist, 'een manusje van alles' bood zich aan om de altaartafel, het tabernakel en de lezenaar te maken. De heer N. de Jongh, in die tijd 'staatsboer' aan de Meerkoetweg heeft met zijn vaardige handen  dit mooie geheel gemaakt. We zijn hem, nu nog, dankbaar voor zijn inzet. 

Het houten beeld op het altaar.
In het begin van de 70-er jaren van de vorige eeuw was er een actieve groep jongeren, die de kerk wel iets tastbaars wilde aanbieden. Het idee werd geboren, en men ging op pad naar Breskens. Daar woonde een pastoor met creatieve handen en een warm hart. Bijzonder is dat de kosten helemaal door de betreffende jongeren bij bij elkaar gesprokkeld zijn. Door het verrichten van hand-en-spandiensten is de klus geklaard. De heer J. de Vries heeft het beeld op een aanhanger van Zeeland naar Swifterbant gebracht. Het beeld is dus al-met-al een mooi staaltje van saamhorigheid.

De pastoor/kunstenaar die dit beeld maakte is Omer Gilliet. Hij kapt beelden uit hout dat eeuwen in de aarde of in de zee heeft gelegen en bij graafwerk en dergelijke wordt gevonden.

Het beeld vertoont gelijkenis met een leeuw die oprijst uit het land, uit het water. De "Leeuw van Juda" is Hij, de Messias, Jezus. Hij is als het overwinnende, zegevierende hout van het kruis, dat alle soorten mensen samenbindt; waar je je aan optrekt; waarin je tot gesprek komt, al deins je er soms voor terug. Hij oriënteert, Hij geeft richting. Hij houdt stand in de Levenszee.

Dit beeld is aangeboden door de jeugd (vanaf 15 jaar) uit deze parochie, ter gelegenheid van het tienjarige bestaan op 26 februari 1977. 

Het Mariabeeld.
Ons mooie Mariabeeld is geplaatst in een prachtige nis. Een verrijking van onze 'dagkerk'. Op initiatief van het parochiebestuur is de toenmalige voorzitter met zijn vrouw naar Brabant getogen om te trachten een Mariabeeld te vinden. De zoektocht leidde naar de paters in Zundert, maar hier kon men echter niet slagen. Met een adres van een opkoper, aangereikt door de paters, ging men weer op pad. Bij deze opkoper stonden twee mooie  beelden. Het mooiste bleek echter te zeer beschadigd, en moest dus blijven staan. Thuiskomend met het andere beeld was iedereen meteen zeer voldaan. Dat waren we toen, en dat zijn we nu nog steeds. 

Het kruisbeeld en de kruiswegstaties.
Een al lang gekoesterde wens van het toenmalige parochiebestuur ging in vervulling. Pastor v.d. Bosch, de kosteres en de voorzitter met zijn vrouw reisden naar Kevelaer (D) om het schone kruisbeeld en de 5 belangrijkste staties te kopen. Vanwege de beschikbare ruimte en de kosten is toen besloten om het bij deze 5 staties te laten. Zij samen hebben meer dan genoeg uitstraling en geven de kruisweg voldoende weer.

 
1e Statie. Jezus wordt ter dood veroordeeld. Pilatus nam water en waste zijn handen, voor de ogen van het volk; hij zei: "ik ben onschuldig aan dit bloed. Jullie moeten zelf maar zien". Tot drie maal toe heeft Pilatus gezegd "Ik vind geen schuld in deze mens", en toch velt hij een vonnis; De waarheid wordt verkracht. Machteloos aanvaardt Jezus dit oordeel, want onschuld is weerloos in een wereld van geweld^.

 
2^e Statie.  Simon van Cyrene helpt Jezus zijn Kruis dragen. Een toevallige voorbijganger wordt gedwongen het kruis van een hem onbekende te helpen dragen. Er wordt niet gevraagd of hij dat wil of niet. Ongewild toont hij solidariteit met de lijdende, met Hem die buiten de samenleving wordt geplaatst. Hij brengt verlichting bij een zware last.

8^e Statie. Jezus ontmoet de wenende vrouwen. Jezus staat stil, en kijkt om. Zelf zijn kruis dragend wil Hij woorden van troost spreken. Hij vraagt niet om medelijden. Hij kijkt de vrouwen in de ogen en spreekt zijn zorg, zijn bekommernis uit. Er is sprake van een echte ontmoeting, want Hij deelt zijn  hart met hen. In feite vraagt Jezus van ons anderen te  willen ontmoeten in hun leed, en dat wij ons hun leed aantrekken.

12^e Statie. Jezus sterft aan het kruis. Daar staat het kruis, omhoog wijzend naar de hemel, horizontaal wijzend naar de hele wereld. Zo is Gods mensgeworden Woord gestorven aan een kruis van balken. Als een verworpene, maar in verbondenheid met zijn Vader. Het kruis van Golgotha houdt ons Hem in herinnering die zich vol overgave niet neerlegde bij de gang van zaken in de wereld. Op dat kruis blijft Hij ons uitnodigen om te werken aan heil en bevrijding.

15^e Statie. Jezus verrijst uit het graf. Liefde is sterker dan de dood. Toewijding sterker dan lijden, pijn en dood. Jezus inzet was: telkens verder gaan opdat mensen mogen leven. God heeft dat bekrachtigd door Jezus niet in de dood te laten. Voor ons betekent dit, dat na elke Goede Vrijdag een Pasen zal komen. Wij zijn geboren niet voor het lijden en de dood, maar voor het geluk en het eeuwig leven.    

Het wandkleed.
Zoals u weet is de grote zaal in de eerste plaats een Kerkzaal maar daarnaast wordt de zaal voor nog vele andere doeleinden gebruikt. Daarom zijn in dit wandkleed 3 verschillenden visies tot uitdrukking gebracht, afgestemd op deze verschillende activiteiten in dit Kerkcentrum; zowel op Kerkelijk als op cultureel terrein.

Allereerst ziet u 2 handen. De ronde cirkel stelt de aardbol voor. Links ziet u de golven van de zee. Rechts de korenaren. Daarboven de zon met haar stralen, vogels en een vlinder.

1^e Betekenis is de Kerkelijke functie. Dit is het scheppingsverhaal.
Allereerst ziet u de scheppende handen, want in de bijbel staat dat God de Hemel schiep, met de Hemellichamen (u ziet de zon op het wandkleed) de zee met haar golven en de aarde met al wat daar op groeit. God schiep ook al wat leeft (de tere vlinder en de vogels in de lucht). Hij schiep ook de mens, gemaakt naar zijn beeld. En wij kregen het verstand om verantwoordelijk te zijn voor wat op deze aarde gebeurt.

Dan komt de 2^e visie van dit kleed: de milieu gedachte.
De handen op dit wandkleed zijn onze handen. Wij moeten de wereld hoog houden. Wij moeten zuinig zijn op ons water en zuinig zijn op onze gezonde lucht. Wij zijn verantwoordelijk dat de vlinder kan fladderen, dat de vogel blijft vliegen. Wij hebben ook de zorg voor ons voedsel en wij moeten zorgen dat het voedsel eerlijk wordt verdeeld.

Bij de 3^e visie worden de handen op dit wandkleed de handen van al die mensen die meegewerkt hebben aan het onstaan van deze polder. Wat vroeger water was is nu vruchtbare grond.
De zeven korenaren op dit wandkleed zijn daar het symbool van. Zeven betekent in Bijbelse zin: volledig, volmaakt. Wij mogen in deze polder wonen en werken,  in Swifterbant, de één als een vlinder, even hier neergestreken, om straks weer weg te vliegen naar een andere streek. Andere mensen zijn hier gekomen om, net als vogels, hier een nestje te bouwen en hier verder te blijven wonen.

Deze 3 gedachten zijn samengebracht in één wandkleed. Zo zal ieder in dit wandkleed zijn eigen gedachten terug kunnen brengen.

Het orgel van de R.K. Willibrordparochie In Kerkcentrum "De Hoeksteen"
In de kerkzaal van de Willibrord-parochie is in december 2000 een positief geplaatst dat in 1976 werd gebouwd door de Fa. Walcker uit Ludwigsburg.

Het orgel is in Swifterbant geplaatst door de orgelbouwer Hugo Mayer uit Heusweiler (bij Saarbrücken).Bij deze gelegenheid is het orgel geheel geherintoneerd.

De dispositie luidt:

Manuaal C - g'''
Gedackt                    8'  (Hout)
Principal                    4'  (Front)
Rohrflöte *                4'         
Octave *                   2'
Quinte *                   1 1/3'
Mixtur *                    II-III

Met * gemerkte registers in zwelkast

Pedaal  C - f'
Aankoppelbaar

Systeem
Rein mechanische speel- en registertractuur met tooncancellade. (Sleeplade)
Het instrument vervangt een electronicum, en werd voor het eerst in de liturgie bespeeld op 17-12-2000.
De inwijding was op 4 februari 2001.

De fa. Walcker bouwde dit orgel in Duitsland in 1976 volgens de in die tijd aldaar geldende principes v.w.b. klank en bouwwijze.

De intonateur van Hugo Mayer uit Heusweiler heeft de intonatie prachtig aangepast aan de ruimte van de Willibrordparochie. De aldus ontstane fraaie klank maakt het instrument tot een aanwinst, niet alleen voor Swifterbant, maar voor het gehele Flevolandse orgelbestand. De technische principes zijn volledig gericht op bedrijfszekerheid. Zoals bijvoorbeeld de pertinax slepen die ongevoelig zijn voor temperatuur en vochtigheidsgraad. Tevens heeft Hugo Mayer de originele lederen pulpeten aangevuld met loden afdichtingringen. 

De klankopbouw is zeer evenwichtig. De fraaie houten Gedackt 8' vult de gehele ruimte, en het plenum is luid maar beslist niet schreeuwerig. De zwelkast biedt aanvullende mogelijkheden die bij een orgel van dit formaat maar zelden voorhanden zijn. De Rohrflöte 4' solo, met gesloten zwelkast suggereert de intimiteit van een kabinetorgel.  Als begeleidingsinstrument is het ideaal, of het nu om één solist gaat of een enthousiast zingende volle kerk.

Tekst: Jan Venema